Dlaczego zwierzęta sterylizowane przybierają na wadze i jak temu zapobiegać?

Podstawową przyczyną otyłości jest zmiana hormonalnego wydzielania, co istotnie wpływa na metabolizm zwierzęcia. Po zabiegu, czy to kastracji, czy sterylizacji, mogą zmienić się nawyki żywieniowe pupila i zwiększa się dzienne spożycie pokarmu. Dlatego zawsze powtarzam właścicielom, nawet przed zabiegiem, że po operacji należy wprowadzić w życie podstawową zasadę: „30% mniej jeść”.

Niestety chęć do jedzenia po zabiegu zwykle wzrasta, ponieważ dochodzi do pewnej huśtawki hormonalnej i jeśli nie wprowadzimy środków zapobiegawczych, zwierzęta będą pobierać nadmierną ilość pokarmu. Co nieuchronnie prowadzić będzie do otyłości. Dlatego podstawą postępowania po operacji jest wprowadzenie diety i normalizacji jej podawania:

• posiłki podawane są o stałych porach,
• diety przeznaczone dla zwierząt sterylizowanych bądź kastrowanych w typie „light”
• zakaz podjadania i „urozmaicania” diety.

Sterylizacja lub kastracja powodują zmiany w wydzielaniu hormonów zwierząt i pewne zmiany zachowania u psów. W każdym razie jeśli ograniczymy ilość pobieranej przez zwierzę energii o 30% ilości spożywanych kalorii, jest duża szansa na zachowanie prawidłowej wagi psa.

Jak dobrać karmę?

Na rynku dostępnych jest wiele karm gotowych dla zwierząt sterylizowanych i kastrowanych w typie „light”, Wybierając karmę zwróćcie szczególną uwagę na niską zawartość tłuszczu i co za tym idzie, obniżoną kaloryczność. Dobre karmy typu „light” zawierają również L-karnitynę, która wspomaga spalanie tłuszczu i jego zamienianie na energię. Często pytacie mnie o konkretne produkty dla psów. Mogę wymienić kilka karm zdających egzamin w tym problemie, np. Hill’s Science Plan Light, Royal Canin’a i jego karmy z linii Sterilised czy Purina Pro Plan. Z dużym powodzeniem polecam także moim Klientom, stosunkowo nowe na polskim rynku, szwedzkie karmy marki Husse – w wypadku psów sterylizowanych Husse Prima Plus lub Light Optimal.

Pamiętajcie, że karmę i jej dawkę należy dobierać indywidualnie do potrzeb pupila, wziąć pod uwagę jego problem i docelową wagę.

Jest pewna grupa zwierząt bardziej narażonych na skłonność do otyłości np. labrador, berneński pies pasterski, beagle, jamnik, cocker spaniel, nowofunland, a wśród kotów rasy krótkowłose, mieszańce kotów rasowych i rasa manx.

Wśród psów większą tendencję do otyłości mają suki niż samce. Natomiast wśród kotów to kastrowane kocury mają większe tendencje do tycia niż sterylizowane kotki.

Zmiany hormonalne

Skoro mówimy o przyczynach i chcecie poznać mechanizm działania hormonów, musimy się teraz zmierzyć z tym zagadnieniem.

U strylizowanych kotów dochodzi do szybkiego wzrostu stężenia insulinopodobnego czynnika wzrostowego 1 (IGF-1) w osoczu, do którego dochodzi w czasie około tygodnia po zabiegu i jego wzrost uważa się za podstawowy czynnik zwiększający ryzyko rozwoju nadwagi i otyłości.

Podobnie jest z prolaktyną. Poziom tego hormonu w surowicy krwi kotek niesterylizowanych zależy od fazy cyklu a u kocurów po kastracji wzrasta od 12 tygodnia po zabiegu i po dwóch latach osiąga bardzo wysoką wartość, porównywalną dla obu płci, stale podwyższony po zabiegu poziom prolaktyny stymuluje odkładanie tkanki tłuszczowej, a u kotów może też mieć długo- lub krótkoterminowy wpływ na metabolizm glukozy. Krótko znaczy to tyle, że koty czy kotki sterylizowane są jakby w ciąży i gromadzą tłuszcz na czas karmienia i porodu, stąd ta „poduszka tłuszczowa” u strylizowanych kotów, którą dość często spotyka się po zabiegu u kotów, które są mało aktywne i przebywają wyłącznie w domu. Chociaż są  „zdolni właściciele”, którzy również z kota aktywnego i wychodzącego potrafią zrobić rysia:-)

Zabieg strylizacji/kastracji powoduje też stan hiperleptinemii, która z kolei wpływa ujemnie na metabolizm glukozy, nasila ryzyko insulinooporności i stymuluje przyrost tkanki tłuszczowej.

Skąd ten apetyt?

Apetyt stymuluje wydzielanie lokalnie greliny, zwanej „krótkotrwałym sygnałem głodu”. Jej koncentracja w surowicy wzrasta w czasie głodzenia i spada po posiłku, a u zwierząt otyłych jej poziom jest o 24% wyższy niż u zwierząt odchudzonych. Apetyt jest też stymulowany przez bodźce ze środowiska zewnętrznego czyli: dostępność pokarmu (powinna być o stałych porach a nie przez cały czas) i jego smakowitość oraz obecność lub brak właściciela. Im bardziej właściciel jest związany ze swoim kotem, tym większe ryzyko rozwoju otyłości u takiego zwierzęcia.

Mądre źródła podają, że w gospodarstwach domowych, gdzie jest i pies i kot ryzyko nadwagi jest dużo niższe niż w przypadku posiadania wyłącznie jednego zwierzęcia.

Uwaga na przekąski!

Kolejny grzech właścicieli to poza nadmiarem lub niewłaściwym pokarmem to nadprogramowe przekąski.

Żywić trzeba zgodnie z zapotrzebowaniem energetycznym psa lub kota, biorąc pod uwagę jego aktywność i możliwość spalania kalorii. Musi mieć to przełożenie na dzienną dawkę pokarmową i umożliwiać utrzymanie prawidłowej masy ciała.

Przekraczanie zapotrzebowania energetycznego, żywienie do woli, podawanie wysokokalorycznych przysmaków i pokarmów przeznaczonych dla ludzi, zaburza prawidłowy bilans energetyczny organizmu i zwiększa ryzyko rozwoju nadwagi i otyłości. A większość właścicieli nie bierze pod uwagę kaloryczności przekąsek. Dopuszczalna ich ilość to maksymalnie 20% energii otrzymywanej dodatkowo przez psa. Ja zwykle radzę wkomponować przekąski w dzienną dawkę pokarmową zwierzęcia i lepiej korzystać z niskokalorycznych przysmaków lub takich, które będą użyteczne, czyli np. ochrona stomatologiczna czy odkłaczacze dla kotów. W ten sposób właściciel nie musi rezygnować z przysmaków a zwierzę otrzymuje dzienną porcję jedzenia bez dodatkowych kalorii.

Bardzo dziękuję za przeczytanie tego wpisu! Jeżeli pomogłam rozwiązać Twój problem kliknij “Lubię to!” poniżej. Zapraszam również na mój profil na Facebooku.

W poprzednim wpisie pisałam o antykoncepcji hormonalnej, teraz skupię się na antykoncepcji chirurgicznej.

Nie będę ukrywać, że jestem zwolenniczką sterylizacji w przypadku, gdy suczka nie będzie przeznaczona do rozrodu. Możliwe, że moje przekonania wynikają z faktu, że w pracy często spotykam się z przypadkami ropomacicza, guzów gruczołu mlekowego czy nowotworów narządów rozrodczych i z reguły nie trafiają do mnie młode zwierzęta. Są to przeważnie suczki w średnim wieku lub starsze a u takich  zwierząt zabieg w narkozie stanowi większe ryzyko a gojenie ran również bywa spowolnione. Z drugiej strony zdarza się, że po takim zabiegu „ubywa” im lat i żyją zdrowo przez kolejne lata.

Wady i zalety sterylizacji suki

Bzdurą jest twierdzenie, że suka musi mieć szczenięta przynajmniej raz w życiu. Nie! Jeśli nie będzie przeznaczona do rozrodu, może to przynieść więcej szkody niż pożytku i ze względów zdrowotnych lepszym wyborem jest zabieg chirurgiczny. Spotykam się często ze stwierdzeniem, że sterylizacja to wyrządzanie psu krzywdy. Otóż nie. Współczesna wiedza i dostępność środków przeciwbólowych sprawia, że zabieg sterylizacji jest dla pacjentki mniej bolesny. Poza tym sądzę, że bardziej boli guz czy rozwijający się stan zapalny macicy i co gorsze, niesie ze sobą znacznie większe zagrożenie życia.

Postaram się dowieść, że więcej argumentów przemawia za niż przeciw sterylizacji. Chcę Was jednak zapoznać z jednymi i drugimi.

Podobnie jak większość lekarzy weterynarii i źródeł naukowych zalecam wykonanie zabiegu po pierwszej cieczce. Najbardziej sprzyjającym okresem do wykonania owariohisterektomii jest czas około 3 miesięcy po cieczce, kiedy jajniki są nieaktywne a ukrwienie narządu rodnego dużo mniejsze, co z kolei zmniejsza ryzyko krwawienia śródoperacyjnego.

Można dokonać zabiegu sterylizacji przed osiągnięciem dojrzałości płciowej, jednak istnieją obawy, że takie suki mają później większe skłonności do otyłości, nietrzymania moczu, zapalenia okolicy sromu, upośledzeniu ulega zdolność uczenia się i opóźnia się zamykanie nasad kości długich (takie suki mają dłuższe kończyny). Ta metoda ma też swoje zalety, bo do minimum zostaje ograniczone ryzyko wystąpienia guzów gruczołu mlekowego czy ciąży urojonej. Większość specjalistów zaleca jednak zabieg chirurgiczny po pierwszej rui.

Jeśli decydujemy się na zabieg sterylizacji u suki, która ma szczenięta, najlepszy czas to 6-8 tygodni po porodzie, gdy laktacja jest zakończona a szczenięta odsadzone od matki. W przypadku, gdy mamy do czynienia z chorym narządem, zabieg sterylizacji przeprowadzamy po wcześniejszym ustabilizowaniu stanu zdrowia pacjenta.

Jak przygotować suczkę do zabiegu?

Zwykle przed zabiegiem właściciele pytają, jak przygotować suczkę do operacji i jak później z nią postępować? Ponieważ operację przeprowadzamy w znieczuleniu ogólnym, należy pacjentkę poddać 24 godzinnej głodówce i zapewnić dostęp do wody. Dobrze jest też przespacerować się z suczką chwilę przed zabiegiem aby oddała mocz.

Zwierzę pozostaje w lecznicy do momentu wybudzenia, dostaje kroplówkę, sprawdzamy pracę serca, podajemy antybiotyk i leki przeciwbólowe. Staramy się, aby właściciel odbierał zwierzę w stanie ustabilizowanym i przytomne.

Najważniejsze zalecenia pooperacyjne:

• Przez najbliższe godziny po odebraniu z lecznicy suczka powinna pozostać w domu pod opieką właściciela, w ciepłym miejscu. Należy ją położyć na kocu i na płaskiej powierzchni, aby nie zrobiła sobie krzywdy przy próbach wstawania, czyli najlepiej na podłodze ale tak, żeby się nie ślizgała.
• Suczka powinna pozostać w ochronnym kołnierzu lub specjalnym fartuszku, który chroni szwy i ranę przed wylizywaniem.
• Przez kolejne 24 godziny zalecamy głodówkę i jedynie wodę do picia
• Przez kilka dni po zabiegu sterylizacji ruch powinien ograniczony do niezbędnego minimum, chociaż krótkie spacery są wskazane
• W zależności od stanu zdrowia pacjenta przez pierwsze kilka dni po zabiegu podajemy antybiotyk, leki przeciwbólowe a w razie potrzeby także kroplówkę.
• Należy dbać o to, aby rana była czysta i sucha. Kontrola rany przez lekarza weterynarii na piąty dzień po zabiegu.
• Zdjęcie szwów po 10 dniach od operacji
• Żywienie suki po sterylizacji: Dieta przez pierwsze 3 dni i ograniczenie dawki pokarmowej. Po upływie kilku dni wracamy do żywienia w normalnych dawkach karmą bytową. Należy jednak pamiętać, że po zabiegu sterylizacji metabolizm u suki ulega spowolnieniu, więc później zalecane są dla tych zwierząt karmy typu light lub zmniejszenie dawki karmy bytowej przy równoczesnym zapewnieniu zwierzęciu odpowiednio większej porcji ruchu.

Zabieg sterylizacji

Każdy lekarz ma własną metodę wykonywania cięcia, robimy to w linii białej od pępka w kierunku spojenia łonowego. Moi pacjenci (a właściwie ich właściciele:-)) pytają często jak duże będzie cięcie? Odpowiadam zwykle, że tak duże jak będzie potrzeba. Uważam bowiem, że nie warto ryzykować krwawienia z naczyń narządu kosztem wykonania małego cięcia. Poza tym małe cięcie wcale nie boli mniej niż większe, goi się tak samo długo, więc jest to raczej kwestia kosmetyczna. A macica z jajnikami potrafią być ułożone w sposób, który nie pozwala ich spokojnie wyjąć z małego cięcia.

Komplikacje i powikłania

Zabieg sterylizacji jest wykonywany w pełnej narkozie, co niesie ze sobą pewne ryzyko. Zawsze należy się liczyć z komplikacjami podczas znieczulenia, chociaż dostępność środków anestezjologicznych, aparatury do znieczulenia wziewnego i kardiomonitorów umożliwia dobranie narkozy do danego pacjenta. Bywa, że dochodzi do zsunięcia się którejś z przewiązek i krwawienia wewnętrznego mogącego prowadzić do śmierci zwierzęcia. Zdarzają się infekcje kikuta macicy albo trudności w gojeniu się rany. Jednak nie są to częste powikłania.

Niezwykle rzadko, ale może się zdarzyć, że dojdzie do odszczepu tkanki jajnika i będą wtedy u suki sterylizowanej występowały normalnie objawy rujowe. Można wtedy albo wykonać kolejny zabieg i usunąć zaimplantowaną tkankę jajnikową albo niestety podawać leki hormonalne.

Do wystąpienia objawów ciąży urojonej u suk po sterylizacji może dochodzić, gdy zabieg został przeprowadzony w niewłaściwym czasie.

Najczęstszym problemem po sterylizacji jest otyłość. Są rasy, które w średnim wieku mają większe tendencje do tycia, np. labradory. Warto, żebyście zapobiegali tyciu stosując odpowiednią dietę dla sterylizowanych zwierząt i większą dawkę ruchu, niż walczyli później z nadwagą, bo to dużo trudniejsze.

Nietrzymanie moczu po zabiegu dotyczy raczej suk dużych ras i po wczesnej kastracji. Najczęściej ma miejsce w nocy i pojawia się albo tuż po sterylizacji, albo dopiero wiele lat później. Najważniejsze, że są środki, które zmniejszają niedogodność występowania tego zjawiska.

Zmiany skórne

Po kastracji zmniejsza się srom i zostaje przykryty przez fałd krocza, co może doprowadzać do zapaleń skóry. Leczenie polega na doraźnym stosowaniu leków. Uważam, że lepiej usunąć taki fałd chirurgicznie, ponieważ jest on bardzo uciążliwy, zwłaszcza u zwierząt otyłych.

U psów długowłosych (np. seter irlandzki, jamnik, spaniel) może dochodzić po kastracji do nadmiernego wzrostu włosów wełnistych. Z kolei u suk gładkowłosych mogą pojawić się symetryczne wyłysienia na grzbiecie i po bokach ciała, włos jest rzadszy na brzuchu i koło sromu. Tym objawom z reguły towarzyszy suchy łojotok i wówczas wprowadzamy leczenie hormonalne.

Musicie wiedzieć, że wszystkie te powikłania, poza otyłością, do której wielokrotnie przyczyniają się właściciele, zdarzają się rzadko i nie powinny Was zrażać. Warto jednak, żebyście o nich wiedzieli zanim podejmiecie decyzję.

Zalety sterylizacji suki:

• Brak rui ani związanego z nią plamienia i sfory psów pod domem:-)
• Unikamy uciekania suki w czasie rui, co może doprowadzić do jej zaginięcia lub wypadku.
• Zmniejsza się ryzyko występowania guzów gruczołu mlekowego.
• Nie ma ryzyka wystąpienia guzów narządów rozrodczych czy ropomacicza.
• Zapobiega występowaniu ciąży urojonej.
• Zapobiega ciąży, niechcianym kryciom i niechcianym szczeniętom

Może jestem stronnicza, kiedy piszę o zaletach antykoncepcji chirurgicznej. Ale biorąc pod uwagę fakt, że w praktyce często spotykam się z występowaniem u pacjentek guzów gruczołu mlekowego, ciężkimi przypadkami ropomacicza czy guzami macicy lub jajników, które ciężko się operuje, albo są już tak zaawansowane, że operować się nie dają, wydaję się usprawiedliwiona. Z drugiej strony pacjentki, które sterylizowałam jako młode suczki i spotykamy się na rutynowych szczepieniach, są w dobrej kondycji, pod warunkiem, że właściciele pilnują ich wagi.

Dlatego zachęcam do sterylizowania suczek, jeśli nie chcecie mieć od nich potomstwa i problemów zdrowotnych z tzw. „babskimi sprawami”. Zwierzęta sterylizowane stają się bardziej terytorialne i lepiej „trzymają” się domu.

Reasumując: antykoncepcja u suki jest możliwa, o wyborze sposobu decydujecie Wy – właściciele, a lekarz prowadzący powinien Wam doradzić, co będzie dla  Waszej pupilki najbardziej odpowiednie.

Serdecznie dziękuję za przeczytanie tego wpisu! Jeżeli podobał Ci i pomógł rozwiązać Twój problem kliknij “Lubię to!” poniżej. Zapraszam również na mój profil na Facebooku.

Antykoncepcja to jeden z najczęściej poruszanych tematów przez właścicieli suk. Pisząc o antykoncepcji, na początku chciałabym poruszyć poważny problem niechcianych zwierząt. Takie psy spotkać można niestety często, wystarczy jedynie się rozejrzeć. Są w lasach, na osiedlach, przy domkach, na ulicach, na drogach…

Czy widział ktoś z Was szczenię przywiązane do drzewa na kawałku sznurka, niemal objedzone z sierści, na mrozie, z brzuchem wzdętym z głodu i od robaków, oblepione przez pchły? Nie? Niestety to okropny widok. Zdarzyło mi się odwiązywać takiego ledwo żywego szczeniaka i temu na szczęście udało się przeżyć. Nie znałam wierniejszego stworzenia, nigdy w całym swoim życiu nie pogardził miską i trzymał się blisko nas. Jednak większość takich psów nie ma tyle szczęścia. Umierają w lasach, z głodu lub zimna, giną na drogach, są przeganiane przez ludzi. Wiele niechcianych szczeniąt jest „likwidowanych” w bestialski sposób….Zbyt wiele!!!

Zdaję sobie sprawę, że może są to drastyczne opisy i nie dotyczą ludzi takich jak Wy, czytających podobne blogi po to, aby lepiej dbać o swojego pupila, ale chcę Wam pokazać skalę problemu i uczulić Was na psią krzywdę.

Wielokrotnie spotykam się w pracy z niechęcią ludzi do suk. Często pada pytanie: „No bo co robić ze szczeniakami?” A może raczej powinni zapytać, co zrobić, aby tych niechcianych szczeniąt nie było?

Najprostszym sposobem uniknięcia ciąży jest „pilnowanie” suki i „izolowanie” jej na czas cieczki w domu lub w jakimś pomieszczeniu do którego nie dostaną się samce. Można zakładać suczkom majtki i przeczekać niewygodne plamienie, jednak nie myślcie, iż taka „naturalna” antykoncepcja ustrzeże Waszą pupilkę od chorób związanych z narządami rozrodczymi. Niestety również u suk, u których cieczki występują regularnie, które kilka razy w życiu rodziły, może dochodzić do rozwoju guzów gruczołu mlekowego, do stanów zapalnych macicy, nowotworów macicy i jajników, chociaż w praktyce rzadziej się to obserwuje niż u suk otrzymujących antykoncepcję hormonalną.

Najogólniej metody zapobiegania ciąży można podzielić na dwa rodzaje:

• antykoncepcję hormonalną
• antykoncepcję chirurgiczną.

Od razu zastrzegam, że nie ma metody idealnej, każda ma swoje wady i zalety. W tym artykule postaram się przybliżyć temat antykoncepcji hormonalnej. W kolejnym zajmę się antykoncepcją chirurgiczną.

Antykoncepcja hormonalna – wady i zalety

Bardzo często właściciele decydują sie na antykoncepcję hormonalną, gdy chcą pozostawić sobie możliwość posiadania szczeniąt w przyszłości, nie stać ich na zabieg chirurgiczny lub boją się poddać suczkę znieczuleniu ogólnemu, gdyż np. nie znają wieku czy przeszłości swojej pupilki.

Stosowanie środków hormonalnych, jak każda metoda antykoncepcji, ma swoje wady i zalety. Zapobiega wystąpieniu rui i towarzyszącym jej zmianom, zapobiega zajściu w ciążę, hamuje występowanie ciąży urojonej. Poza tym można przerwać stosowanie tych środków i suczka może dochować się potomstwa. Należy przy tym pamiętać, że stosowanie pewnych hormonów obniża atrakcyjność niektórych suk.

Wadą antykoncepcji hormonalnej na pewno jest fakt, że należy pilnować regularnych iniekcji czy podawania tabletek. Ponadto należy wykonywać u lekarza weterynarii okresowe badanie kontrolne USG narządów rozrodczych, aby w porę wychwycić zmiany chorobowe. Zmiany zapalne macicy, ropomacicze, guzy gruczołu mlekowego czy guzy jajnika, to najczęściej spotykane w mojej praktyce minusy stosowania hormonalnej antykoncepcji.

Inne wady to fakt, że w miejscu iniekcji mogą powstawać wyłysienia, albo włos zmienia zabarwienie, robią się siwe plamy. Część suk po stosowaniu hormonów przybiera na wadze i jest ospała. Trzeba wtedy zmniejszyć im dawkę pokarmową i zapewnić zwierzęciu więcej ruchu.

Nie powinno się blokować cyklu przed wystąpieniem pierwszej rui. Poza tym częstym błędem hormonalnej antykoncepcji jest jej zastosowanie w nieodpowiednim czasie. Hormon powinno się podawać w fazie spokoju płciowego (anestrus), 3 miesiące po ostatniej cieczce, 2 miesiące po porodzie, zaś najpóźniej przynajmniej jeden miesiąc przed spodziewaną cieczką.

Środków antykoncepcyjnych nie powinno się stosować u suk z guzami gruczołu mlekowego czy zmianami błony śluzowej macicy, ani u zwierząt chorujących na cukrzycę.

Odstawienie antykoncepcji hormonalnej

Kiedy przestaniemy stosować hormony, cykl płciowy powinien powrócić po 6 miesiącach. W praktyce często się zdarza, że przy długotrwałym stosowaniu hormonów, po ponownej cieczce, rozwija się stan zapalny macicy, ropomacicze.

Więc jeśli już decydujecie się na stosowanie u swojej pupilki hormonów, to nie zalecam przerywania terapii. Zachęcam jednak do wykonywania kontrolnych badań USG narządów rozrodczych (raz na 3-4 miesiące) i omacywania gruczołów mlekowych (raz na miesiąc), w celu wcześniejszego wychwycenia w nich ewentualnych zmian.

Bywa, że przy długotrwałym stosowaniu antykoncepcji hormonalnej, dochodzi u suki do całkowitego zaniku cyklu.

Środki najczęściej przez lekarzy stosowane działają pół roku. Zdarza się czasem, że w ciągu trzech miesięcy po pierwszym podaniu, może już wystąpić cieczka. Przeważnie dochodzi do tego u suk utrzymywanych w grupach lub mających kontakt z samcami. W takiej sytuacji musimy skrócić odstęp między kolejnymi iniekcjami. Poza tym wystąpienie cieczki może być spowodowane podaniem zastrzyku krótko przed rują, albo może wystąpić jeśli środek nie został dokładnie wymieszany.

Kilka faktów z mojej praktyki

Stosowanie preparatów hormonalnych jest powszechne. Właściciele często decydują się na tą metodę bo:

• albo nie zdają sobie sprawy z konsekwencji używania hormonów,
• albo boją się zabiegu chirurgicznego, myślą często, że w ten sposób krzywdzą swoją pupilkę,
• albo chcą mieć możliwość przerwania stosowania antykoncepcji i zdecydowanie się na posiadanie potomstwa od suki.

Z mojej praktyki wynika, że hormony podawane są często w nieprawidłowej fazie cyklu. Zdarza się, że właściciele zapominają o regularnym podawaniu leku i kontrolnych badaniach USG. Natomiast stosowanie hormonów, czy przerywanie ich podawania prowadzi często do występowania ropomacicza, guzów jajnika czy macicy oraz prędzej czy później do wystąpienia guzów gruczołu mlekowego. Nie zawsze, lecz często. Nie znaczy to jednak, że jeśli suka nie zostanie poddana stosowaniu leków hormonalnych, będzie chroniona naturalnie przed kryciem, czyli będzie pilnowana przez właściciela w czasie cieczki, to tych schorzeń na 100% unikniecie.

Biorąc pod uwagę powyższe zagrożenia nie mam zamiaru ukrywać, że jestem zwolenniczką sterylizacji, szczególnie w sytuacji jeśli właściciel nie zamierza przeznaczać suki do rozrodu. O wadach i zaletach antykoncepcji chirurgicznej opowiem w kolejnym odcinku.

U kotów możliwa jest antykoncepcja hormonalna i chirurgiczna.

ANTYKONCEPCJA HORMONALNA

Blokowanie cyklu płciowego
Na rynku dostępne są środki do stosowania doustnego lub w zastrzykach.

Podawanie tabletek jest dość kłopotliwe… Po pierwsze trzeba je stosować raz w tygodniu. Po drugie kotki często wyczuwają tabletki i albo nie zjadają w ogóle z pożywieniem, albo zjadają bardzo niechętnie. Można tabletki rozpuścić, ale ryzyko, że nie wypiją  wody jest chyba jeszcze większe niż podawanie ich w pokarmie. Poza tym należy pamiętać o stałych dniach podawania i w ogóle pamiętać…

Nieco wygodniejsze jest podawanie hormonów w zastrzykach. Aplikujemy je raz na 4 miesiące. Literatura zaleca przerywanie terapii hormonalnej po około 1, 5 roku ich stosowania z uwagi na to, że długotrwałe podawanie środków antykoncepcyjnych może prowadzić do ropomacicza lub stanów zapalnych macicy, do nowotworów bądź torbieli gruczołu mlekowego. Bywa, że kotki stają się osowiałe, przybierają na wadze, występuje u nich biegunka i intensywny zapach moczu, może rozwinąć się cukrzyca.

W praktyce z reguły stosowanie leków hormonalnych jest procesem przejściowym, na krótki czas, ponieważ później zwykle właściciele decyduję się na rozmnażanie kotki, lub na zabieg sterylizacji. Natomiast jeśli już podjęli hormonalną kurację u swoich kotek, rzadko ją przerywają.

Znacznie rzadziej spotykam się u kotek z problemami ropomacicza czy nowotworami macicy i jajników, częściej natomiast z guzami gruczołu mlekowego, które z kolei są bardzo groźne ze względu na złośliwość, zaś ich usunięcie chirurgiczne często jest niezbyt skuteczne gdyż zbyt szybko następują przerzuty.

Podobnie jak w przypadku suk, jeśli nie chcecie mieć potomstwa od swoich pupilek, zachęcam do wykonywania u nich zabiegu sterylizacji. Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym i wydaje się właścicielom mniej inwazyjny niż u suk.

Jeśli jesteśmy przy antykoncepcji hormonalnej, warto wspomnieć o możliwości przesunięcia rui, przerywaniu rui i przerywaniu ciąży.

Przesunięcie rui
Przesunięcie rui bywa potrzebne na przykład w przypadku wystaw kotów. Poza okresem rui należy rozpocząć podawanie doustnych leków antykoncepcyjnych. W zależności od tego, jak długo stosujemy leki i w jakiej porze roku, ruja pojawi się ponownie po kilku dniach lub miesiącach od zakończenia podawania preparatu.

Przerywanie rui
Dobrze sprawdzają się doustne leki hormonalne, objawy rui zanikają po kilku dniach ich podawania. Przerywanie rui stanowi większe ryzyko rozwoju stanu zapalnego macicy. Należy pamiętać, że hormonów nie wolno stosować u kotek mocno otłuszczonych, z cukrzycą, guzami gruczołu mlekowego czy przy wypływach z dróg rodnych.

Przerywanie ciąży
Z  wyboru dokonuje się zabiegu usunięcia macicy i jajników we wczesnej ciąży, ale ryzyko krwawienia z narządu jest wtedy większe. Ciążę można przerwać do 30-go dnia lekami hormonalnymi i zwykle wtedy następuje resorpcja płodów, lub po upływie 30 dni, kiedy dochodzi już do poronienia i wyparcia płodów.
Do tych celów używa się preparatów w iniekcji.

ANTYKONCEPCJA CHIRURGICZNA

Jest kilka metod kastracji: usunięcie jajników z cięcia bocznego lub w linii białej oraz owariohisterektomia w linii białej. Jeżeli usuwamy niezmienioną macicę, wówczas cięcie jest naprawdę niewielkie. Może dlatego łatwiej właścicieli kotek namówić na sterylizację niż właścicieli suk. Większa skłonność właścicieli kotek do sterylizacji wynika pewnie też z tego, że kotki w rui są mocno uciążliwe, a jeszcze bardziej kocury, które do nich przychodzą;-)

Przygotowanie kotki do zabiegu sterylizacji polega na wprowadzeniu u niej głodówki przynajmniej przez 12 godzin przed planowanym zabiegiem. Kastrację wykonujemy w znieczuleniu ogólnym, zabieg trwa krótko i z reguły kotki szybko po nim dochodzą do formy. Im młodsze zwierzę, tym szybciej wraca do zdrowia i normalnej aktywności, rana odpowiednio chroniona przed lizaniem, szybko się goi. U starszych kotek zawsze wykonujemy kontrolne badanie krwi.

Należy pamiętać, że po operacji szew powinien być zabezpieczony przed lizaniem. W tym celu zakłada się kotce kołnierz lub fartuszek ochronny. Kotki różnie reagują na tego typu niedogodności.  Często próbują go zdjąć, fikają koziołki, albo siedzą nieruchomo. Wydaje się, że dużo trudniej jest im znieść fakt, że nie pozwalamy im się umyć, a to przecież czyścioszki. Dlatego ja pozwalam właścicielom na zdejmowanie ochronnych materiałów i umycie się kotce, ale pod warunkiem, że właściciel przy tym jest obecny i zwraca uwagę zwłaszcza na to, żeby kotka nie wylizała szwów.

Po zabiegu podajemy leki przeciwbólowe, ponieważ część kotek źle znosi ból. Leki są u nich stosowane przez kilka kolejnych dni. Należy przez kilka pierwszych dni po operacji zwracać uwagę, aby kotka nie była zbyt aktywna i nie skakała. A to nie jest proste, bo jak wytłumaczyć kotu, że ma ograniczyć ruch?!

Oczywiście zabieg sterylizacji niesie ze sobą  pewne ryzyko, czy to z uwagi na znieczulenie ogólne, czy możliwość wewnętrznego krwawienia, złe gojenie się rany, ale tak naprawdę powikłania takie zdarzają się bardzo rzadko.

Jedyne, co stanowi dla nas zmorę, to występowanie objawów rujowych przy tzw.”odpryskach” jajnika, lub obecności tkanki jajnikowej w krezce jajnika. Wtedy albo wykonuje się kolejny zabieg chirurgiczny, albo jeśli kotka ma usuniętą macicę, wchodzi w grę stosowanie leków hormonalnych.

Żywienie kota po sterylizacji
Wiadomo, że koty po sterylizacji mogą żyć dłużej. Mają też niestety tendencje do tycia i do odkładania się piasku czy kamieni w pęcherzu moczowym. Dlatego należy wybierać dla nich specjalne diety dla kotek sterylizowanych, które zapewnią im odpowiednią dawkę energii i witamin.

Taki pokarm powinien zawierać:

• substancje, które stymulują filtrację nerek oraz picie,
• związki ograniczające wytrącanie się osadu w moczu
• składniki utrzymujące odpowiednie PH moczu i szczupłą sylwetkę.

Powodzenia!:-)