Zaburzenia cyklu u suki
Październik 23rd, 2010
Tak jak wspomniałam w poprzednim wpisie, z tematem cieczki nierozerwalnie wiążą się różnego rodzaju zaburzenia cyklu. Myślę, że warto o nich wspomnieć, żebyście wiedzieli na co i kiedy reagować.
Brak rui
Jeżeli cieczka nie występuje powyżej 26-go miesiąca życia, albo powyżej 12-tu miesięcy od ostatniej cieczki lub po porodzie, to mamy problem.
Najczęściej brak rui jest spowodowany brakiem funkcjonowania jajników. Brak rui obserwuje się również u suk, które są silnie uczuciowo związane z właścicielem, ale też zdarza się przy niedoczynności tarczycy i nadczynności kory nadnerczy. U młodych samic, które jeszcze nie miały cieczki, przyczyną jej braku mogą być wady wrodzone narządów rozrodczych np. brak lub niedorozwój jajników czy też obojnactwo.
Można wywoływać ruję, stosując rozmaite preparaty farmakologiczne, ale to już rola lekarza weterynarii, który musi wcześniej wykluczyć zaburzenia hormonalne.
Zaburzenia rozwojowe trudno jest nam wykluczyć i z reguły wymaga to diagnostycznego otworzenia jamy brzusznej.
Jedną z metod, w zasadzie najprostszą, żeby zastymulować ruję, jest kontakt z inną suką będącą w cieczce. W literaturze i w praktyce dostępnych jest kilka metod hormonalnego stymulowania cyklu.
Przedłużona cieczka
Z tym zaburzeniem mamy do czynienia kiedy okres przedrujowy lub ruja właściwa trwają dłużej niż 21 dni. U suk występuje wówczas obrzęk sromu, krwisty lub lekko krwisty wypływ z pochwy, atrakcyjność dla samców często przez wiele tygodni. Z czasem pojawia się osowiałość, brak apetytu i matowienie włosa. Przedłużenie cieczki może prowadzić do zmian zapalnych macicy i ropomacicza. Należy reagować szybko, ponieważ możliwe jest leczenie tego zaburzenia bez konieczności sterylizacji. Ma to zwłaszcza znaczenie dla właścicieli posiadających suki przeznaczone do rozrodu.
Nieregularna cieczka
U młodych suk może wystąpić przerwanie cieczki. Kiedy faza przedrujowa przebiega normalnie a w momencie przejścia w ruję właściwą ma miejsce zatrzymanie cyklu. Po 6-10 dniach przerwy następuje wystąpienie rui właściwej.
Torbiele i nowotwory jajnika
Zwykle występują u starszych samic.
Torbiele często występują u buldogów angielskich. Zmiany te mogą prowadzić do stanu zapalnego macicy. Występowaniu torbieli towarzyszą niekiedy zmiany skórne, wyłysienia w okolicy krocza, narządów rodnych i na brzuchu, po bokach ciała, łojotok tłusty.
W przypadku zaobserwowania podobnych zmian konieczne jest wykonanie badania usg przez lekarza weterynarii i w zależności od zaawansowania zmian dostępne jest leczenie hormonalne lub zabieg usunięcia jajników i macicy (ovariohisterektomia).
Nowotwory jajnika występują rzadziej i przebiegają z podobnymi objawami jak w przypadku torbieli. W przypadku zdiagnozowania nowotworu jajnika zalecana jest sterylizacja z uwzględnieniem stanu ogólnego zwierzęcia.
Wypadnięcie pochwy
Najczęściej występuje u młodych suk dużych ras podczas pierwszej cieczki. Predysponowane są bernardyny, owczarki niemieckie, dogi i boksery. Może wypadać jedynie niewielki fragment pochwy, lub jej całość. W świeżych przypadkach można odprowadzić wypadnięty fragment.
Rzadko jednak jestem świadkiem takich przypadków. Z reguły muszę dokonywać chirurgicznego usunięcia wypadniętego fragmentu. Niestety przy kolejnych rujach wypadanie pochwy może się powtarzać, dlatego zaleca się wykonanie zabiegu sterylizacji lub hormonalną blokadę cyklu.
Ja zalecam sterylizację, ponieważ młode suki lepiej znoszą zabieg chirurgiczny a stosowanie hormonów niesie ryzyko wystąpienia w późniejszym czasie guzów gruczołu mlekowego lub ropomacicza.
Cieczka u suki
Październik 15th, 2010
Jedni właściciele czekają na nią z utęsknieniem, inni z obawą, co też będzie się działo z ich pupilką…
Suki to zwierzęta monoestralne, co znaczy, że występuje u nich jedna ruja a po niej długi okres spokoju płciowego. Zwykle występuje dwa razy do roku, chociaż dostrzega się różnice rasowe i osobnicze.
Cieczka może wystąpić w dowolnym okresie, ale z reguły wczesną wiosną i jesienią. Średnia przerwa między rujami to 7 miesięcy. Jednak, jak wspomniałam, są różnice rasowe i osobnicze. I tak np. przerwa u owczarków niemieckich trwa około 5 miesięcy, u bokserów i pudli miniaturowych około 8 miesięcy, a u rodesianów potrafi występować raz w roku. U starszych suk, mniej więcej powyżej ósmego roku życia, przerwa między rujami wydłuża się, a same objawy cieczki stają się słabiej wyrażone.
Kiedy cieczka wystąpi pierwszy raz?
Nie da się tego jednoznacznie określić. Może być to w wieku 6 miesięcy, 12 miesięcy czy nawet 18 miesięcy. Jest to związane z osiągnięciem przez sukę odpowiedniej masy ciała. Dlatego u małych ras należy się spodziewać cieczki wcześniej a u dużych później.
Cały cykl płciowy suki dzieli się na cztery fazy:
- przedrujową (proestrus)
- ruję właściwą (estrus)
- porujową (metestrus)
- bezrujową (anestrus)
Na cieczkę składa się faza przedrujowa i ruja właściwa. Okres przedrujowy trwa zwykle 9 dni, z możliwością wahania się od 3 do 16 dni. Wtedy zaznacza się wyraźny obrzęk sromu i występuje krwiste plamienie. Suka w tym okresie budzi zainteresowanie samców, ale nie daje się pokryć.
Ruja właściwa trwa też z reguły 9 dni, z odchyleniem 3 do 15 dni, zaś czasem jedynie 3 do 5 dni, to już zależy od danej suczki. W tym czasie samica zaczyna akceptować samca, wypływ z pochwy staje się jaśniejszy, bardziej śluzowy a srom wiotczeje. Owulacja występuje zwykle na początku rui (2-3 dzień) a kiedy ponownie samica nie akceptuje partnera to znaczy, że wchodzi w okres porujowy.
Nasze pupilki, zwłaszcza podczas pierwszej cieczki, mogą wykazywać zmiany w zachowaniu. Niektóre bywają apatyczne, tracą apetyt, „wzdychają do księżyca”, są spokojniejsze, albo nadpobudliwe, robią „maślane oczy”, popiskują, wykazują odruchy kopulacyjne, zdarzają się też zachowania agresywne, terytorialne.
Niech nie zdziwi Was fakt, że w tym czasie suki częściej przysiadają na spacerach i posikują, ponieważ one w ten sposób znaczą teren, zostawiając swoje feromony. Dlatego czasem na spacerze nie można oderwać chłopaków od miejsca, w którym taka dziewczyna była.
Wypływ krwisty z reguły nie jest obfity i może zaznaczać się tylko kroplami. Jeśli nasza pupilka mieszka w domu, możemy kupić jej specjalne majtki. Jeśli chcecie takie kupować, zmierzcie wcześniej obwód ciała suczki przed tylnymi kończynami. Od razu lojalnie uprzedzam, że nie wszystkie „panny” uznają tego typu nieudogodnienia. Moja suczka pierwsze co zrobiła, to kupę w te majtki i ostentacyjnie przejechała na pupie przez cały pokój, okazując w taki sposób swoje głębokie niezadowolenie. Później było już znacznie lepiej.
Suki żyjące w stadzie potrafią synchronizować swoje ruje tak, że cieczka występuje u nich w tym samym czasie.
W okresie pierwszej cieczki rozwija się gruczoł mlekowy, który staję się powiększony, jednak nie należy się tym niepokoić, chyba że później pojawiają się objawy ciąży urojonej i mleko w gruczole.
Antykoncepcja chirurgiczna – sterylizacja
Antykoncepcja hormonalna
Niestety z cieczką wiążą się też różnego rodzaju zaburzenia cyklu. Więcej na ten temat znajdziecie w kolejnym wpisie. Zapraszam!
Serdecznie dziękuję za przeczytanie tego wpisu! Kliknij „Lubię to!” poniżej jeśli chcesz przeczytać podobny. Zapraszam również na mój profil na Facebooku.